20 Yıl Sonra Gerçekleşen Kehanet: Deus Ex

Merhaba arkadaşlar, bu içerik 20. yılını doldurmuş bir klasik olan Deus Ex hakkında olacak. Oyun, içerdiği özgürlük elementleri ve komplo teorileriyle dolu 20 yıl sonrasına göz kırpan hikayesiyle ön plana çıkıyor. Fazla uzatmadan oyunu detaylıca masaya yatıralım.

Hikaye

Bir Dünya hayal edin. Çin kökenli laboratuvar çıkışlı bir pandemik virüs (oyundaki adı Gray Death) yüzünden milyonlarca insan enfekte olmuş. Bu virüsün aşısı da üretilmiş; ancak bu aşının pahalı olması sebebiyle aşıya sadece elit bir kitle erişebiliyor. Bu virüsü ve aşıyı üreten şirket aynı (oyundaki adı Versalife) Alt tabakadaki halk iyileşme umudunu kaybedip vandallığa; dahası organize olup “terör eylemleri” gerçekleştirmeye başlamış. Yine halkın güvenliğini sağlamak için Paris gibi büyük şehirlerde sokağa çıkma yasağı çıkmış.

Bu dönemde bilgi çok önemli bir silah haline gelmiş. Gizli örgütler, insanları manipüle etmek için enformasyon yığınlarını kullanıyor, insanların mahrem bilgilerini izinsiz ele geçiriyor, haber alma özgürlüğüne doğrudan veya dolaylı bir müdahale ediyor. Bilgi ya sansürlenmiş ya da dezenformasyon şeklinde halka servis ediliyor. Bilginin nasıl sunulacağına karar veren ise bir yapay zeka algoritması (Bu durum Metal Gear Solid’teki Patriot‘a benzeyebilir ama Deus Ex daha önce çıktı).

Tüm bu yazdıklarım çok da kurgusal gelmiyor, değil mi ? Ion Storm bu senaryoyu 2000 yılında yayınladı. Veri madenciliği o zamanlar günümüzdeki gibi popüler değildi, Çin dünya siyasetinde bu kadar başrolde değildi, 11 Eylül gerçekleşmemişti ve tabi ki COVID-19 yoktu. Bu oyun, oyunların sadece “eğlence aracı” olmadığı gösteriyor. İnsanlara iletilmek istenen bir mesaj var ve bu mesajın etkileşimin olduğu bir yolla anlatılması tercih edilmiş. Oyunda birçok komplo teorisi yer alıyor: Uzaylılar ve 51. Bölge, illuminati, ilaç şirketleri gibi. Benim favorim uzaylıların kökeniydi. Spoiler vermemek için açıklamayacağım ama öğrendikten sonra şaşıracaksınız.

Genel atmosferi arkamızda bırakırsak, Deus Ex 2052 yılında distopik bir gelecekte geçiyor. Hikayeyi Birleşmiş Milletler Anti Terörizm Koalisyonuna (UNATCO) yeni katılan ajan JC Denton‘un gözünden deneyimliyoruz. JC, geceleri bile güneş gözlüğü takan “cool” bir karakter. Oyunun başında UNATCO ajanı olarak başlamış olsak da oyuna hakim olan kaos havası sebebiyle kimlerim yanında yer alacağımız seçimlerimize kalmış.

Oynanış

Seçim demişken, oyunun RPG-FPS yapısında olduğunu tahmin etmişsinizdir. Seçimler, görevinizi tamamlama şekliniz için de geçerli. Diyaloglar, gizlilik veya daha yıkıcı bir oynanış tarzını benimseyebilirsiniz. Oyun sizi geniş haritalara bırakıyor ve bu haritalar farklı yollar içeriyor. Örneğin: havalandırmadan ilerlemek, güvenlik sistemlerini hacklemek, maymuncukla kilitli kapıları açmak gibi. Bu farklı yolları keşfetmek ise tamamen size kalmış. Oyun hiçbir şekilde kör göze parmak olacak şekilde size yardım etmiyor. Oyun boyunca kullanabileceğiniz eşyalarda birçok seçenek mevcut. EMP bombası lazer tüfeği, tatar yayı, job, kılıç, pompalı tüfek, pistol, roket atar, keskin nişancı tüfeği gibi seçenekleriniz var. Ayrıca ateşli silahlarınızı geliştirme imkanına da sahipsiniz. Geliştirdiğiniz tek öge silahlarınız değil. JC’nin yetenekleri ve ona görünmezlik, gece görüşü, ağır nesneleri hareket ettirme gibi güçler veren augmentionlarını da geliştirebiliyoruz. Yukarıda bahsettiğim çeşitliliklere ek olarak oyun üç farklı son içeriyor.

Grafikler

Deus Ex’e uzun süre el sürmememin sebebi oyunun grafikleriydi. “Yıl olmuş 2020 köşeli insanlar, nesneler mi göreceğim” gibi bir önyargım vardı; ama oyundaki ince işçilik beni etkiledi. Mesela aynı dönemde çıkış yapan Max Payne ‘de dikkat ettiyseniz aynalar hep kırıktır; ama Deus Ex’te aynaya bakarsanız yansımanızı görebilirsiniz ve dikkatinizi çekerim bu bir FPS oyunu. Yani ayna karşısında karakterimizi ve hareketlerini tekrar modellemek gerekiyor. Bu durum takdiri hak ediyor. Ayrıca, bazı parlak yüzeylere bakarsanız yansımanızı görebilirsiniz. Deus Ex Unreal Engine‘in hakkını vermiş. Nesne etkileşimi gayet güzel. Nesneleri oyun sırasında kendinizi güzergah oluşturmak için kullanabilirsiniz. Dinamik ışıklandırma örneğini ise lambaya job vb. silahlarla vurursanız görebilirsiniz. Bu saydığım ince detaylar asla yaşlanmayacak ögelerden birkaçı.

Sesler

Sesler kısmında muhtemelen ilk dikkat edeceğiniz öge JC’nin seslendirme başarısı. Karakterin “Cool” yapısının bizlere yansıtılması başarılmış. JC dışındaki diğer karakterlerin seslendirmesi de iyi. Müzikler güzel, silah sesleriyse fena değil. Seslendirmedeki tek sıkıntı, JC ve NPC’lerin öldüğü zaman çıkardıkları sesler aynı. Seslerin oyunun en az yaşlanan kısmı olduğunu söyleyebilirim.

Detaylar

• JC Denton’daki JC’nin açılımı Jesus Crist.
• Oyunda çok sigara paketi içerseniz ölüyorsunuz.
• Bacaklarınızın sağlık puanı sıfır olursa yürüyemiyorsunuz.
• Oyunun çıktığı dönem 11 Eylül gerçekleşmemişti yani İkiz kuleler yıkılmamıştı; ancak New York bölümüne İkiz kuleler eklenecekken sonradan vazgeçilmiş. Özgürlük adasında ise Özgürlük Anıtı terör saldırısına uğramış.
• Invisible War’ın ana karakteri Alex Denton’ı bu oyunda da görebilirsiniz.

Tavsiyeler

• Oyuna başlamadan önce parlaklığı arttırın.
• Dragon Tooth Sword’u sakın bırakmayın. Bu silah çok güçlü. Job, bıçak, charger gibi silahlara gerek kalmıyor.
• Health Regeneration Augmation’ını ikinci seviyeden daha yüksek yapın. Böylece, can puanınızı çok hızlı bir şekilde arttırabilirsiniz.
• Oyunda birden çok kayıt (save) alın. Multi-tool, lockpick veya cephaneniz azaldığında daha geriden az kayıpla başlayabilirsiniz.
• Çok sağlam kapılar veya güvenlik sistemlerine multi-tool veya lockpick kullanmadan önce çevreyi araştırın. Yüksek ihtimalle şifre, alternatif yol veya anahtar bulacaksınız.

Sonuç

Toparlayacak olursam, derin ve komplolarla dolu bir hikayeyi konu edinen oyunlar günümüzde pek kalmadı. Sırf bu etmen bile oyunu deneyimlemeniz için bir sebepken oyunun sunduğu özgürlük ayrı bir lezzet. Eğer grafikleri sorun etmeyecekseniz, Deus Ex, 20 yıla rağmen hala oynanabilir bir durumda. 800 MB boyutunda bir oyuna göre sunduğu özgürlük ve hikaye ile Deus Ex’in oyun dünyasında şahsına münhasır yeri olduğunu söylemem yanlış olmaz.

Artılar

• Bölüm tasarımı çok kaliteli. Görevinizi birden çok alternatifle tamamlayabiliyorsunuz. Bu alternatifleri bulabilmek için gözlem yapmanız veya akıl yürütmeniz gerekiyor.
• Oyunun hikayesinin sürükleyiciliği ve derinliği 20 yıl sonra daha da kıymetlenmiş.
• Kullanabileceğiniz eşyalar ve silahlar çok çeşitli.
• Dönemine göre geniş harita tasarımları.

Eksiler

• FPS düşmeleri
• Parlaklık sorunları

Sİmons: Bu veba –isyan, onu kontrol alamayacağımız noktaya gidiyor.

Page: Neden kontrol edelim ki ? Bırakalım okullara ve kiliselere yayılsın. Cesetler sokaklarda biriksin. Sonunda onları kurtarmamız için bize yalvaracaklar.

Deus Ex: Açılış Sahnesi

BURAK BÜYÜKYAPRAK

CEO