Bulut Bilişim & Bulut Oyun Hizmeti
İçindekiler Tablosu
Bulut Bilişim Nedir
Bulut bilişim, bilgisayar sistemi kaynaklarının, özellikle veri depolama (bulut depolama) ve bilgi işlem gücünün, kullanıcı tarafından doğrudan aktif yönetim olmaksızın kullanabilmesini ifade eder. Bu terim genelde veri merkezlerine çok sayıda kullanıcının internet üzerinden erişebilmesiyle ilgilidir. Günümüzde baskın olarak büyük bulutlar, genellikle merkezi sunuculardan birden çok konuma dağıtılmış işlevlere sahiptir (ör: veri depolama, veri tabanı, iletişim, altyapı hizmetleri vb. ). Bulut bilişimin amacı, kullanıcıların her bir işlev hakkında derin bilgiye veya uzmanlığa ihtiyaç duymadan bu teknolojilerden faydalanmayı sağlamaktır. Bulut bilişimde asıl olarak sağlanan temel teknoloji sanallaştırmadır. Sanallaştırma yazılımı, fiziksel bilişim cihazını, her bir bilgi işlem görevlerini gerçekleştirmek için kolayca kullanılabilen ve yönetilebilen sanal cihazlara ayırır. Bulut bilişimin avantajları arasında BT (Bilgi Teknolojisi) operasyon maliyetlerini donanım/yazılım harcamalarını ve personel giderlerini azaltmak, kararsız veya tahmin edilemeyen senaryolar için BT takımlarının hızlıca kaynak ayarlayabilmesi sayılabilir. Bulut bilişim modeli kendi içinde üçe ayrılır. Bunlar bulut bilişim yığınının farklı yönlerini temsil eder.
IaaS (Infrastructure-as-a-Service= Hizmet Olarak Altyapı)
IaaS (Infrastructure-as-a-Service= Hizmet Olarak Altyapı) ağ üzerindn standartlaştırılmış bir hizmet tarafından sağlanan temel bir bilgi işlem ve depolama alanını kullanıcılara sağlar. Bu modelde, veri merkezi alanını, depolama sistemlerini, ağ cihazlarını, sunucuları ve diğer elemanları bütünleştirerek iş yükünü kolaylaştırır. Altyapısı BT kaynakları üzerinde en yüksek esnekliği sağlar. Ayrıca, müşteri kendi işletim sistemlerini, yazılımlarını ve uygulamalarının geliştirip kurabilir.
PaaS (Platform as a Service= Hizmet Olarak Platform)
PaaS (Platform as a Service= Hizmet Olarak Platform) bulut bilişim kullanıcılarına bilgisayar platformları sağlar. Bu sayede donanım ve işletim sistemi ihtiyacı ortadan kalkar. PaaS, uygulamanın tasarımı, test edilmesi, yönetilmesi ve çalıştırılmasına yönelik birçok özelliği bünyesinde barındırır. Bu sayede kullanıcılara kendi yazılımını ve aplikasyonunu geliştirme imkanı verir . Ayrıca PaaS, SaaS ve IaaS arasındaki bağlantıdır.
Software As A Service (SAAS)
Bu içerikte diğer iki bulut bilişim modeli önemli olsa da asıl olarak SaaS’ı ele alacağız. SaaS’ta (Software as a service = Hizmet Olarak Yazılım) kullanıcıya sağlanan temel imkan bulut altyapısında çalışan ve yönetilen tamamlanmış uygulamalara çeşitli kullanıcı cihazlarıyla, basit bir arayüzle (ör: web tabanlı e-mail) veya bir program arayüzüyle kolayca erişebilmesidir. Kullanıcı temel bulut altyapısını ağ serverları, işletim sistemi veya depolama gibi bulut alt yapılarını kontrol etmez veya yönetmez. SaaS modeli kullanıcıya yazılım uygulamalarına ve veri tabanına erişim imkânı verir. SaaS modelinde genellikle aylık veya yıllık sabit ücretlendirme usulü uygulanır.
SaaS modelinde bulut sağlayıcıları uygulama yazılımını buluta kurar ve çalıştırır ve bulut kullanıcıları yazılıma bulut istemcilerinden erişir. Bulut kullanıcıları, uygulamanın çalıştığı bulut altyapısını ve platformu yönetmez. Bu durum, ilgili uygulamayı bulut kullanıcısının kendi bilgisayarına kurma ve çalıştırma ihtiyacını ortadan kaldırır.
Bir uygulamayı kuruluşunuzda kullanılmak üzere kiralarsanız, kullanıcılarınız genellikle bir web tarayıcısı aracılığıyla bu uygulamaya bağlanır. Temel altyapı, ara yazılım ve uygulama verilerinin tamamı hizmet sağlayıcısının veri merkezinde bulunur. Hizmet sağlayıcısı, donanım ve yazılımı yönetir. Uygun bir hizmet sözleşmesiyle uygulamalarınızın ve verilerinizin kullanabilirliğini ve güvenliğini sağlar. Bu veriler uygulamaya yönelik deneyiminizin kalitesini arttırabilmek için ileriye yönelik olarak kullanılır.
SaaS, bir işletmenin donanım- yazılım bakımını ve destek hizmetlerini bulut sağlayıcısına yaptırarak BT operasyonel maliyetlerinin azaltmada katkıda bulunur. Böylece, ilgili işletmede, kullanılan uygulamalara, kullanıcıların yeni yazılım yüklemesine gerek kalmadan güncellemeler yayınlanabilir. SaaS’ın bir dezavantajı, bulut sağlayıcısı sunucusuna depolanan kullanıcı verilerine yetkisiz erişim ihtimalidir. SaaS servis uygulamalarına örnek olarak Google Docs, Words Online Gefoce Now sayılabilir.
Bulut Oyun Hizmeti & NVIDIA Geforce Now
Bulut oyun hizmeti (Cloud Gaming Service) modeli yukarıdaki üç farklı bilşim modelinden SaaS modelindedir. Ortada bitmiş bir program vardır ve kullanıcılar o programa sanallaştrıma sayesinde erişir. Bu program ile uzaktaki sunuculardan video oyunlarını çalıştırırlar. Video oyunu dünyanın herhangi bir yerindeki bir bilgisayarda çalışır ve kontrolcünüzden, farenizden ve klavyenizden girdi alırken size ses ve görüntüler gönderir. Bu sistem, mobil cihazlar, konsollar veya bilgisayardaki geleneksel oyun araçlarıyla çelişir; ancak oyun akış şeması geleneksel modele benzer; ancak üstesinden gelinmesi gereken birkaç zorluk vardır. Veri merkezleri ve sunucu çiftlikleri (server farms) ile kullanıcılar arasındaki akışı sağlıklı bir şekilde sağlayabilmek ve oyunların çalıştırılabilmesi için düşük gecikmeli yüksek bant genişliğine sahip internet bağlantı altyapısı gerektirir. 720p/60fps performans için en az 15 Mbps ve 1080p/60fps performans için 25 Mbps bağlantı gerekir. Toplam bant genişliği dışında başka değişkenler de oyun kalitesini etkileyebilir Mesela girdi gecikmesini (input lag) olabildiğince azaltabilmek için 5 Ghz bandında bir yönlendirici (Band Steering) kullanmanız önerilir. Video akışı (video streaming), bağlantınızın dalgalanması durumunda yerel olarak birkaç saniye ile birkaç dakika arasında bir “arabellek” kullanarak herhangi bir internet bağlantısında sorunsuz oynatmayı sağlar. Video oyunları , gerçek zamanlı ve etkileşimin yüksek olduğu bir uygulamalardır. Bu sebeple, oyun sunucuları ve internet bağlantıları, oyunların sağlıklı bir şekilde oynanabilmesi için oldukça yüksek kalitede olmalıdır. Geniş bant fiber internetin yaygınlaşması ve uygun maliyetli hale gelmesiyle, video akışı günümüzde uygulanabilir bir hale gelmiştir.
Bir bulut oyun hizmetinin kalitesindeki en önemli faktörlerden birisi gecikmedir. Çünkü kullanıcının girdileri ile reaksiyon süresi arasındaki gecikme miktarı özellikle FPS ve dövüş oyunları gibi hassas girdilere bağlı hızlı tempolu oyunları etkileyebilir.
Ülkemizde yaygın olarak kullanılan bulut bilişim sistemi hizmetine Nvdia Geforce Now örnek olarak verilebilir. Yukarıda anlattığım yapıda çalışan model şu an maalesef ülkemize özel sunucular barındırmıyor ve eğer sanal olarak oyununuzu oynamak isterseniz Avrupa’daki sunuculara bağlanıyorsunuz; ancak bu oyunun oynanabilme kalitesi üzerinde büyük bir eksiklik hissettirmiyor. Ayrıca, bir saati geçmemek koşuluyla kütüphanenizdeki oyunu Geforce Now sistemine ekletip ücretsiz oynayabilirsiniz.
Sonuç
Bu içerikte bulut bilişimi tanımlayıp bulut bilişim modellerinden kısaca bahsettim. Bunları en temelden son kullanıcıya doğru sıralarsak: IaaS, PaaS ve Saas’tır. Saas bilişim modelindeki ülkemizde de oldukça albenisi olan bulut oyun hizmetini ve bu hizmetin somut bir örneği olan Geforce Now’ı kısaca inceledim.
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- https://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_gaming
- https://en.wikipedia.org/wiki/Software_as_a_service
- https://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_computing
- https://azure.microsoft.com/tr-tr/overview/
- https://aws.amazon.com/tr/free/?all-free-tier.sort-by=item.additionalFields.SortRank&all-free-tier.sort-order=asc
- oxfordcomputertraining.com
- https://www.online-tech-tips.com/gaming/geforce-now-how-does-it-work-and-is-it-worth-trying/
- https://aws.amazon.com/tr/types-of-cloud-computing/
Yorum gönder